Ένα από τα κλισέ της εποχής έχει να κάνει με την έλλειψη της επαναστατικότητας των Ελλήνων. Πολλοί αρθρογράφοι και σχολιαστές στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης (facebook, twitter, κλπ) θεωρούν ότι ο Ελληνικός λαός είναι ένα κοπάδι προβάτων που δεν αντιδρά σε τίποτα. Έτσι, ενώ διάφοροι ονειρεύονται νέα 21, νέα ΟΧΙ και νέα Πολυτεχνεία, ανάλογα με την προσωπική επαναστατική οπτική τους, το αποτέλεσμα είναι ότι τα καλέσματα για γενικό ξεσηκωμό (που τα περισσότερα γίνονται μπροστά από laptop ή smartphone) να μην έχουν ως τώρα καμία κοινωνική ανταπόκριση.
Είναι όμως σωστή αυτή η θεώρηση; Προσωπικά πιστεύω πως όχι. Επανάσταση έχουμε κάνει. Και αυτό που έχουμε καταφέρει αψηφώντας νόμους, οδηγίες, διεθνή εμπειρία και τη στοιχειώδη ευγένεια είναι να κατακτήσουμε το αναφαίρετο δικαίωμά μας να καπνίζουμε άφοβα μπροστά στα μούτρα του διπλανού. Σε αυτή τη νικηφόρα μας προσπάθεια ήμασταν οργανωμένοι, συντονισμένοι και απόλυτα προσηλωμένοι στον τελικό στόχο. Έτσι, όσες προσπάθειες έγιναν στο πρόσφατο παρελθόν για την εφαρμογή των αντικαπνιστικών νόμων σε δημόσιους χώρους έπεσαν πανηγυρικά στο κενό, ως αποτέλεσμα της άψογης συνεργασίας πολιτών, ιδιοκτητών χώρων εστίασης και ελεγκτικών μηχανισμών.
Μια από τις ιδιότητες των εθισμών είναι να καταργούν πλήρως τη λογική. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα να έχω δει λογικότατους και συνετούς κατά τα άλλα ανθρώπους να καπνίζουν καθώς εξετάζουν στα επείγοντα, να κρατάνε στο ένα τους χέρι το μωρό τους και στο άλλο το τσιγάρο, να έρχονται σπίτι σου και ανάβουν το ρημάδι χωρίς να σε ρωτήσουν κλπ. Το αποκορύφωμα της παράλογης αυτής συμπεριφοράς ήταν όταν δούλευα σε μονάδα που είχε να κάνει με εξαρτήσεις από ουσίες. Το πλαίσιο για τους θεραπευόμενους ήταν εξόχως αυστηρό και έπρεπε να τηρούν απαρέγκλιτα τους κανόνες για να παραμείνουν στο πρόγραμμα. Το προσωπικό όμως κάπνιζε στο γραφείο τόσο πολύ, που ένα είδος «τσιγαρομίχλης» υπήρχε στο ύψος του ταβανιού. Η τζαμαρία που χώριζε τους θεραπευόμενους από το προσωπικό τους μετέδιδε το πλέον χαρακτηριστικό διπλό μήνυμα που θα μπορούσαν να λάβουν…
Η κύρια δικαιολογία για τη συνέχιση του καπνίσματος σε εστιατόρια και καφετέριες είναι ότι αυτό θα έχει ως αποτέλεσμα τη μείωση της πελατείας. Δυστυχώς όμως για τους θιασώτες αυτής της άποψης η ευρωπαϊκή εμπειρία μας δείχνει ακριβώς το αντίθετο. Στις χώρες που εφαρμόστηκαν οι αντικαπνιστικοί νόμοι τα αποτελέσματα ήταν ευεργετικά για τις επιχειρήσεις. Στη νότια Ιταλία που βρέθηκα πέρυσι, οι θεριακλήδες ναπολιτάνοι δυσφορούσαν, γκρίνιαζαν, αλλά ποτέ δε διανοηθήκαν να ανάψουν τσιγάρο ως επαναστατική πράξη, όπως είχε κάνει εδώ εκείνος ο απίθανος πρώην ταγός του κοινοβουλίου Ροντούλης. Τα όμορφα καφέ τους ήταν όμως πάντα γεμάτα, γεγονός που τεκμηριώνεται και από τις σχετικές έρευνες σε όλες τις ευρωπαϊκές χώρες.
Το υπουργείο είχε υποσχεθεί ότι θα αρχίσει να εφαρμόζεται ο αντικαπνιστικός νόμος (που υπάρχει χρόνια) μετά τις γιορτές. Η πραγματικότητα όμως δείχνει ότι αυτό για ακόμα μια φορά δε συμβαίνει. Προσωπικά πιστεύω ότι η εφαρμογή του νόμου έρχεται, αλλά έχει κάνει μια στάση να πιεί έναν καφέ, ανάβοντας και ένα τσιγάρο…