Άνοια είναι ένας όρος που χρησιμοποιείται για να περιγράψει τα συμπτώματα μιας μεγάλης ομάδας ασθενειών που προκαλούν σταδιακή παρακμή στη λειτουργία ενός ατόμου. Είναι ένα σύνδρομο που χαρακτηρίζεται από έκπτωση πολλαπλών γνωστικών λειτουργιών. Οι γνωστικές λειτουργίες που θίγονται στην άνοια είναι η μνήμη, η μάθηση, ο προσανατολισμός, η ικανότητα επίλυσης προβλημάτων, η αντίληψη, η προσοχή, η συγκέντρωση και η κρίση.
Κατά τη διάρκεια της πορείας της νόσου, οι ασθενείς μπορεί να εμφανίσουν διάφορα ψυχιατρικά συμπτώματα, όπως κατάθλιψη, ψυχωτικές εκδηλώσεις, απάθεια ή και επιθετικότητα.
Ποια άτομα προσβάλλονται από άνοια;
Τα περισσότερα άτομα με άνοια είναι προχωρημένης ηλικίας, αλλά είναι σημαντικό να θυμάστε ότι τα περισσότερα ηλικιωμένα άτομα δεν παθαίνουν άνοια. Δεν αποτελεί μια φυσιολογική εξέλιξη των γηρατειών. Άνοια μπορεί να συμβεί σε οποιοδήποτε άτομο, αλλά είναι συνηθέστερο μετά την ηλικία των 65 χρονών. Άτομα στα σαράντα και στα πενήντα τους μπορεί επίσης να πάσχουν από άνοια (πρώιμη άνοια). Οι ανοϊκοί ασθενείς με το πέρασμα του χρόνου έχουν όλο και μεγαλύτερη την ανάγκη βοήθειας για την επιτέλεση των καθημερινών τους δραστηριοτήτων, που με την παράλληλη ύπαρξη της ψυχιατρικής συμπτωματολογίας, επιβαρύνονται τα κοντινά συγγενικά τους πρόσωπα (φροντιστές).
Συνήθως η άνοια ταυτίζεται με τη νόσο του Alzheimer, η οποία αποτελεί το 50-60% του συνόλου των ανοιών. Υπάρχουν όμως αρκετά είδη ανοιών, όπως και αρκετές σωματικές παθήσεις ή καταστάσεις που μπορούν να οδηγήσουν σε αυτή. Ορισμένες από αυτές είναι:
- Αγγειακή άνοια
- Άνοια οφειλόμενη σε γενική ιατρική κατάσταση
- Άνοια οφειλόμενη στη νόσο του Parkinson
- Άνοια οφειλόμενη στη νόσο του Pick
- Άνοια που οφείλεται σε χρήση ουσιών
Για τη διάγνωση της άνοιας θεωρείται απαραίτητη η χορήγηση κατάλληλων κλιμάκων, που εκτιμούν με αρκετή ακρίβεια τη γνωστική κατάσταση του ατόμου. Η σύγχρονη φαρμακολογία παρέχει τη δυνατότητα χορήγησης αντιανοϊκών σκευασμάτων, που καθυστερούν την αναπόδραστη εξέλιξή της.